Ασφάλιση και ρύπανση περιβάλλοντος

Το περιβάλλον είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ποιότητα της ζωής μας. Η κοινωνία των πολιτών, οι δημόσιοι και οι ιδιωτικοί φορείς προσανατολίζονται σε πρωτοβουλίες για την προστασία του, αλλά και τη σύσταση ελεγκτικών μηχανισμών που θα οδηγήσουν τις επιχειρήσεις να ενσωματώσουν στις διαδικασίες τους μέτρα πρόληψης και διαχείρισης των περιβαλλοντικών κινδύνων.

Το ανθρώπινο δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον αναγνωρίστηκε σχετικά πρόσφατα από την επιστήμη και τη Νομοθεσία.

Τι θεωρείται περιβαλλοντική ζημία;

α) η ζημία σε προστατευόμενα είδη και φυσικούς οικότοπους,
β) η ζημία των υδάτων,
γ) η ζημία του εδάφους,

Ποιο είναι το θεσμικό πλαίσιο σχετικά με την ρύπανση περιβάλλοντος;

Στην Ελλάδα το 2009 ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία η οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την ευθύνη των επιχειρήσεων στην ρύπανση του περιβάλλοντος.

Προβλέπει, μεταξύ άλλων, προϋποθέσεις αδειοδότησης, ρυθμίζει ζητήματα όχι μόνο αποκατάστασης περιβαλλοντικής ζημίας, αλλά και επικείμενης απειλής της, ποινές και πρόστιμα και τις αρμόδιες αρχές σε περίπτωση επέλευσης ζημιάς.

Τι προβλέπεται σε περίπτωση άμεσης απειλής περιβαλλοντικής ζημιάς;

Ο φορέας εκμετάλλευσης που οι δραστηριότητές του συνιστούν επικείμενη απειλή υποχρεούται, χωρίς προειδοποίηση, να λάβει όλα τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα και να ενημερώσει αμέσως την αρμόδια αρχή, για όλες τις σχετικές πτυχές της κατάστασης.

Ποιος φέρει την ευθύνη για την αποκατάστασή της περιβαλλοντικής ζημιάς;

“ Ο ρυπαίνων πληρώνει ”

Η εφαρμογή της συγκεκριμένης Οδηγίας, καθώς και του συνόλου της Κοινοτικής Νομοθεσίας για την περιβαλλοντική ευθύνη για την πρόληψη και αποκατάσταση των περιβαλλοντικών ζημιών, επιτυγχάνεται μέσω της αρχής “Ο ρυπαίνων πληρώνει” (Polluter Pays Principle – PPP)

Συγκεκριμένα, κάθε φορέας εκμετάλλευσης, η δραστηριότητα του οποίου προκάλεσε περιβαλλοντική ζημία ή άμεση απειλή περιβαλλοντικής ζημίας είναι κατ’ αρχήν οικονομικά υπεύθυνος για τη λήψη των απαραίτητων μέτρων πρόληψης ή/και αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημίας.

Πώς μπορούν οι επιχειρήσεις να διαχειριστούν το ρίσκο μίας περιβαλλοντικής ζημιάς που μπορεί να προέλθει από ανθρώπινο λάθος ή αμέλεια;

Οι Ασφαλιστικές Εταιρίες παρέχουν προγράμματα περιβαλλοντικής αστικής ευθύνης:

  • Σε επιχειρήσεις και οργανισμούς
  • Σε εταιρίες μεταφοράς αποβλήτων

Κάνοντας διαχωρισμό σε επικίνδυνα και μη επικίνδυνα απόβλητα.

Ασφάλιση για την επιχείρηση:

Τι παρέχει η κάλυψη αστικής περιβαλλοντικής ευθύνης;

  • Καλύπτει δαπάνες για την αποκατάσταση ή επαναφορά της βιοποικιλότητας (όπως θα καταλογιστούν από την εποπτεύουσα Αρχή),
  • Καλύπτει δαπάνες υλοποίησης μέτρων πρόληψης (όπως θα καταλογιστούν από την εποπτεύουσα Αρχή),
  • Αποζημιώνει έξοδα για να μετριαστούν οι συνέπειες από την περιβαλλοντική ζημιά,
  • Σωματικές βλάβες, θάνατο, ομαδικό ατύχημα (τρίτων ή και εργαζομένων στην ασφαλισμένη επιχείρηση) που είναι απόρροια της ρύπανσης,
  • Υλικές ζημίες (τρίτων ή/και του ασφαλισμένου στην επιχείρησή του, όπως σε εγκαταστάσεις, εξοπλισμό, το κόστος καθαρισμού των εγκαταστάσεων της επιχείρησης κ.ά.) που είναι απόρροια της ρύπανσης,
  • Χρηματική απώλεια (απώλεια μικτών κερδών της επιχείρησης, δαπάνη εκπόνησης μελετών για μέτρα αποκατάστασης κ.ά.),
  • Καλύπτει νομικά έξοδα για την υπεράσπιση ή τον διακανονισμό των διαφορών που έχουν προκύψει από την κατάσταση ρύπανσης,
  • Καλύπτει την περιβαλλοντική ζημία που σχετίζεται με μεταφορά προϊόντων/αποβλήτων,
  • Καλύπτει επίσης την περιβαλλοντική ζημία που σχετίζεται με κατασκευαστικά έργα,
  • Μπορεί να καλύπτει την περιβαλλοντική Ζημία προκαλούμενη αποκλειστικά από αιφνίδιο ή και σταδιακό περιστατικό ρύπανσης.

Σε ποιες επιχειρήσεις απευθύνεται η κάλυψη;


Η ασφάλιση αστικής ευθύνης για περιβαλλοντική ζημιά αφορά μεγάλο εύρος επιχειρήσεων.
Προσανατολίζονται σ’ αυτή κυρίως:

1. Βιομηχανίες

  • Ενεργειακές βιομηχανίες
  • Χημικών, καθαριστικών, λιπασμάτων
  • Πλαστικών
  • Ορυκτών μεταλλευμάτων
  • Αλουμινίου
  • Κατασκευαστές μπαταριών
  • Επεξεργασίας ξύλου
  • Χάρτου-Χαρτοπολτού (εργοστάσια ανακύκλωσης ή παραγωγής χαρτιού)
  • Κλωστοϋφαντουργίας
  • Τροφίμων (παραγωγής κρεάτων, γαλακτοκομικών προϊόντων και τροφίμων)

2. Αποθηκευτικούς Χώρους
3. Εταιρίες Διαχείρισης Αποβλήτων
4. Κατασκευαστικές επιχειρήσεις

5. Εμπορικές Επιχειρήσεις

  • Κλινικές/Νοσοκομεία/Μονάδες Υγείας
  • Εμπορικά Κέντρα
  • Ξενοδοχεία
  • Ιατρικά Εργαστήρια
  • Εταιρίες εκμετάλλευσης εμπορικών ακινήτων
  • Εκτυπώσεις

6. Γεωργική-Κτηνοτροφική Εκμετάλλευση

  • Αγροτικές & Κτηνοτροφικές Μονάδες
  • Επιχειρήσεις Πώλησης Γεωργικών Προϊόντων
  • Επιχειρήσεις παρασκευής/πώλησης λιπασμάτων

7. Πολυεθνικές Επιχειρήσεις

  • Προγράμματα κάλυψης εγκαταστάσεων στο εξωτερικό

Για τις εργασίες διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων (αποθήκευση, διάθεση, ανάκτηση), το ύψος της ασφαλιστικής κάλυψης προσδιορίζεται κατ’ ελάχιστο για εργασίες διάθεσης (D1-D15) και ανάκτησης (R1-R13) στα εξής:
o €1.000.000 ετησίως για τις εγκαταστάσεις που κατατάσσονται στην Α1 κατηγορία
o €500.000 ετησίως για τις εγκαταστάσεις που κατατάσσονται στην Α2 κατηγορία

Ασφάλιση για τις εταιρίες μεταφοράς αποβλήτων:

Καθεστώς υποχρεωτικής ασφάλισης προβλέπεται για εταιρίες μεταφοράς αποβλήτων:
Για τα επικίνδυνα απόβλητα (Άρθρο 57, παρ.1, εδάφιο Γ2 του Ν.4042 – ΦΕΚ 24/Α΄13-2-2012) αφορά σε:
  • εργασίες διαχείρισης (αποθήκευση, διάθεση, ανάκτηση)
  • συλλογή και μεταφορά επικίνδυνων ουσιών ή/και αποβλήτων
  • Για μη επικίνδυνα απόβλητα (Άρθρο 85 Ν.4685 – ΦΕΚ 92/Α΄7/5/2020) αφορά σε:
    συλλογή και μεταφορά μη επικίνδυνων αποβλήτων

Ασφάλιση μεταφοράς μη επικίνδυνων αποβλήτων

Από το 2020 έχει καταστεί υποχρεωτική η ασφάλιση για όσους μεταφέρουν μη επικίνδυνα υλικά με το νόμο «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις».

Με αφορά;

Σε αφορά εάν είσαι συλλέκτης μεταφορέας μη επικίνδυνων αποβλήτων:

Όπως ορίζεται, οι οργανισμοί ή οι επιχειρήσεις που εκτελούν εργασίες συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων αποβλήτων σε επαγγελματική βάση, οφείλουν για την εκτέλεση των εργασιών συλλογής μεταφοράς, να διαθέτουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο, στο οποίο προβλέπεται ότι η ασφαλιστική κάλυψη αφορά τρίτους και την επαναφορά του περιβάλλοντος στην πρότερη κατάσταση σε περίπτωση ζημιάς, ύψους κατ’ ελάχιστο 100.000 ευρώ ετησίως.

Στην παρούσα χρονική περίοδο, δεν υφίσταται υποχρέωση αδειοδότησης αυτών των επιχειρήσεων, αλλά, το ασφαλιστήριο αδειοδοτεί κατά κάποιο τρόπο την ασφαλισμένη επιχείρηση και τη δραστηριότητα, αφού προηγουμένως έχει γίνει η καταχώρησή της στο ηλεκτρονικό μητρώο αποβλήτων (ΗΜΑ).

Ασφάλιση μεταφοράς επικίνδυνων αποβλήτων

Με αφορά;

Σε αφορά εάν συλλέγεις, αποθηκεύεις, διαχειρίζεσαι και μεταφέρεις επικίνδυνα απόβλητα:

Όπως ορίζεται, οι οργανισμοί ή οι επιχειρήσεις που εκτελούν εργασίες συλλογής και μεταφοράς επικίνδυνων αποβλήτων, οφείλουν για την εκτέλεση των εργασιών αυτών, να διαθέτουν άδεια και ασφαλιστήριο συμβόλαιο, στο οποίο προβλέπεται ότι η ασφαλιστική κάλυψη αφορά σε τρίτους και στην επαναφορά του περιβάλλοντος στην πρότερη κατάσταση σε περίπτωση ζημιάς.

Για τη συλλογή και μεταφορά επικίνδυνων ουσιών ή/και αποβλήτων (Άρθρο 57, παρ.1, εδάφιο Γ2 του Ν.4042 – ΦΕΚ 24/Α΄13-2-2012), τα υποχρεωτικά όρια ασφάλισης είναι:
o €500.000 ετησίως για συλλογή και μεταφορά εντός Ελλάδας
o €1.000.000 ετησίως για διασυνοριακή μεταφορά
Σε κάθε περίπτωση εκδίδεται, επιπλέον του ασφαλιστηρίου συμβολαίου, Βεβαίωση Ασφάλισης.
Αν η επιχείρηση δραστηριοποιείται τόσο εντός Ελλάδας όσο και διασυνοριακά, το ύψος της ασφαλιστικής κάλυψης είναι αθροιστικό.

Χρειάζεστε βοήθεια;

Ο εξειδικευμένος συνεργάτης της Contract θα σας ενημερώσει αναλυτικά, αφού προηγουμένως μελετήσει τις ανάγκες της επιχείρησής σας.